Altany to konstrukcje powtarzające się w założeniach ogrodowych prawie każdej epoki. Oczywiście w każdej z nich architektura przyjmowała inny wygląd, wielkość oraz znaczenie kompozycyjne. Jak więc w naszych czasach radzą sobie tak zdawałoby się wiekowe konstrukcje? Bardzo dobrze. Ewaluują, zmieniają swoje funkcje, wygląd i materiał, z jakich są wykonane. Nowoczesne altany ogrodowe to już nie tak, jak kilkanaście lat temu bywało, szopki zbite z kilku desek. Oczywiście są standardowo wyglądające altany masowo produkowane dla sieci sklepów… ale nimi nie będziemy zawracać sobie głowy. Te, którymi się zajmiemy to Mercedesy wśród ogrodowej architektury. Po pierwsze powstają dzięki pomysłom światowej sławy architektów i architektów krajobrazu. Są też nowoczesne, piękne, dizajnerskie tak jak meble, z którymi współgrają. Często zwariowane, niepraktyczne, a czasem nawet dziwne… Ale niewątpliwie stają się nieodzownym elementem nawet najmniejszego ogrodu.

Altana ogrodowa we współczesnym ogrodzie to już nie tandetna, kryta bitumiczną dachówką konstrukcja na czterech drewnianych nogach! To albo naszpikowany technologią Hi-Tech szklany qubik albo minimalistyczna aranżacja w formie dwu wygiętych łuków. Te użytkowe posiadają zarówno Internet jak i sprytnie schowane konsole do gier czy ekrany telewizyjne. Znaleźć tu można super nowoczesne nagłośnienie, wielokolorowe oświetlenie led oraz podręczne minibarki nie zawsze w rozmiarze „mini”. Dla smakoszy projektanci proponują niewielkie podziemia z warunkami idealnymi dla leżakowania markowych win. Takie altany coraz częściej przyjmują proste formy bardziej lub mniej opływowych brył. Od niewymyślnych qubików o szklanych lub ażurowych ścianach do obłych bliżej niesprecyzowanych kształtów przypominających materię rodem z kosmosu. Jednak altany ogrodowe to nie tylko szczelnie zamknięte pomieszczenia. Bardzo często altany przybierają skrajnie minimalistyczne formy działając bardziej na naszą wyobraźnię niż wygodę. Nie posiadają ani dachu ani ścian. Wytyczają jedynie przestrzeń narzucając odbiorcy wyimaginowaną altanę, której centrum stanowi na przykład super nowoczesny fotel. Tego typu duety tworzą artystyczną całość stanowiącą kompozycyjną dominantę ogrodu. Przy takiej architekturze zbędne są już inne dodatki w postaci na przykład rzeźb. Altana sama w sobie jest dziełem sztuki, lub kryje w sobie dzieła sztuki będąc niejako ogrodową galerią. Nie rzadko takie formy mają jedynie wartość wizualną zupełnie nie biorąc pod uwagę potrzeb zwykłego śmiertelnika. Po prostu nie nadają się do wygodnego odpoczynku. Służą jedynie do oglądania.
Altany ogrodowe przybierają różne kształty, ale też i różne rozmiary. Dość oczywiste są konstrukcje wolnostojące jednak pojawiają się też zupełnie inne dość oryginalne ich wersje. Jak się okazuje altany mogą być zarówno niewielkim śladem umyślnie pozostawionym przez sprytnego projektanta dla zatrzymania naszej uwagi w danej części ogrodu… Tu pojawiają się delikatne nawet można by rzec zwiewne konstrukcje składające się z kilku zaledwie elementów. Na przykład stalowa rama czy też niemal lewitujące nad głowami zadaszenie z wielokolorowego szkła witrażowego. Altany mogą też prawie w całości wypełniać ogród stanowiąc nijako przedłużenie przestrzeni wewnętrznej budynku poprzez zmyślne połączenie domu, pergoli i altany. Roślinność stanowi jedynie uzupełnienie dokładnie zaplanowanego kompleksu. We współczesnych altanach ogrodowych dominuje prostota z odrobiną ciekawego detalu, stonowane kolory: czarny, srebrny oraz biały. Z materiałów pojawia się zarówno precyzyjnie wykończone drewno, szkło jak i tworzywa sztuczne, materiały z recyklingu, aluminium, blacha miedziana oraz od kilku lat robiąca furorę rdzewiejąca stal: Corten. Wszystkie chwyty są dozwolone należy jednak pamiętać, że altana bez odpowiedniego otoczenia to jak dzieło sztuki powieszone na strychu. Czym byłaby, bowiem niejedna cudowna altana bez swego otoczenia, czyli ogrodu? Ogród oraz wypełniająca go zieleń są niezwykle ważne, aby efekt był imponujący muszą być wykonane na równie wysokim poziomie. Współczesne altany znajdują swe miejsca najrzadziej na środku trawnika, jak to zwykle jest robione w naszych przydomowych ogrodach. Jako główne atrakcje wkomponowywane są w specjalnie dla nich przeznaczone wnętrza ogrodowe. Z myślą o altanach powstają w ogrodach łąki kwietne, młodniki brzozowe oraz inne stylizowane fragmenty ogrodu. Nie rzadko altany ustawiane są w okolicy elementów wodnych, a czasami nawet na wodzie. Obecnie bardzo modne są mieszane obsadzenia roślinne z wielu gatunków bylin tworzących naturalne łany zwiewnych kwiatów. Wśród takiego otoczenia oraz kontrastu masywnych brył drzew i strzyżonych krzewów współczesne proste w swej architekturze altany wyglądają naprawdę okazale. Gustowne, dobrze wykonane altany ogrodowe możemy porównać do wisienki na ogrodowym torcie. Serdecznie zapraszam do eksperymentowania z architekturą ogrodową, dzięki której ogród staje się ciekawym obiektem zachęcającym swych gospodarzy do codziennych wycieczek po nim… Nawet jeżeli ma zaledwie kilkadziesiąt metrów kwadratowych.
Tekst i zdjęcia A. Hubeny – Żukowska