Zbiorniki wodne to nieodłączny element naszych ogrodów. Bez wody nie ma roślin tak, więc studnie, kanały wodne, fontanny i stawy od zarania wieków towarzyszyły tworzonym przez człowieka ogrodom. W ogrodach dalekiego wschodu pojawiały się naturalne stawy, w ogrodach mauretańskich długie kanały. W okresie renesansu i baroku ogrody ozdabiały zbiorniki wodne z licznymi fontannami. W XIX wiecznej Anglii w parkach krajobrazowych ręcznie kopano olbrzymie nawet kilku hektarowe jeziora i budowano sztuczne strumienie. Obecnie wszystkie formy elementów wodnych są modne. Każdy może mieć swój ogródek wodny nawet właściciel niewielkiego tarasu czy balkonu. Oczywiście wraz z wielkością działki zwiększa się nasz apetyt na posiadanie dużej fontanny, dużego stawu czy dużego basenu. O wiele łatwiej jest utrzymać większy zbiornik wodny. Ten w formie stawu dzięki naturalnemu ekosystemowi może sobie poradzić prawie bez naszej pomocy. Chociaż ludzka ręka może być potrzebna dla zachowania równowagi i utrzymaniu określonej liczby roślin oraz zwierząt – zwłaszcza ryb. Zbiorniki, które mają służyć bardziej, jako lustra wodne, bez roślin, można utrzymać w czystości przy użyciu różnego rodzaju środków chemicznych lub biologicznych. Małe zbiorniki wodne wymagają znacznie większego nakładu pracy oraz systematyczności. Należy pamiętać o uzupełnianie go wodą, która w małych pojemnikach odparowuje znacznie szybciej. Małe zbiorniki znacznie szybciej nagrzewają się latem oraz zamarzają zimą. Dlatego utrudniona jest w nich hodowla ryb oraz roślin. Jednak dla chcącego nic trudnego. W dobie obecnej technologii oraz przy pomocy doświadczenia pokoleń osób budujących stawy w tej chwili właściwie wszędzie możemy zbudować oczko wodne, staw, czy jezioro. Oczywiście najłatwiej jest dokonać tego na glebach nieprzepuszczalnych jednak nawet na piaskach przy pomocy różnego rodzaju folii, mat, wodoszczelnych betonów i ulepszaczy jesteśmy w stanie wykonać koryto zbiornika. Zanim jednak zdecydujemy się na budowę zbiornika warto jest dobrze przemyśleć jego formę, położenie, wykończenie oraz funkcje.

1. Jeżeli naszym marzeniem jest zbiornik o krystalicznie przejrzystej wodzie to zapewne nie obędziemy się bez pomocy filtrów, lamp UV oraz różnych środków służących do usuwania glonów. Aby woda była czysta lustro naszego zbiornika powinno, chociaż częściowo znajdować się w cieniu. W pełnym słońcu rozwój glonów jest znacznie szybszy. Zbiornik powinien być systematycznie oczyszczany z wszelkich martwych części roślin. Jeżeli w ogrodzie przebywają dzieci lub zwierzęta możemy skorzystać z biologicznych środków do zwalczania różnych typów glonów. Takie środki są nieszkodliwe również dla ryb.
2. Brzeg zbiornika wodnego to strategiczne miejsce dla ego wyglądu zwłaszcza, kiedy budujemy sztuczny zbiornik wodny w formie naturalnego stawu. Umiejętne zakrycie sztucznych materiałów, z których zbiornik został wykonany to klucz do sukcesu. Wystająca folia lub beton są niedopuszczalne. Dobrym rozwiązaniem są odpowiednie obsadzenia roślin w płytkiej wodzie w utworzonych w pobliżu brzegu kieszeniach oraz sadzenie roślin o dużych liściach w gruncie na zewnątrz zbiornika. W sprzedaży są też maty wypełnione nasionami roślin bagiennych, które doskonale zasłaniają wszelkie niedociągnięcia. Innym rozwiązaniem jest również uszczelnianie zbiornika wysokiej jakości gliną.
3. Pomosty, mostki i inne elementy małej architektury to doskonałe dopełnienie zbiorników wodnych zarówno w formie naturalnych stawów jak nowoczesnych basenów. Pamiętajmy jednak, że forma i materiał, z jakich architektura zostanie wykonana muszą pasować do stylu, w jakim wykonany jest ogród oraz do budynku, w którego pobliżu zostanie wybudowana. Mała architektura może być wykonana zarówno z kamienia, cegły, drewna jak i metalu w formie prostych kładek lub bardzo ozdobnych mostków.
4. Zbiorniki wodne o stromych brzegach to pułapka dla wszystkich żywych istot. Żaby, różne owady a nawet małe kaczki nie są w stanie same wydostać się z wody i nie rzadko tracą życie w naszych zbiornikach. Przy nowoczesnych prostych krawędziach wystarczy, jeżeli w jednym, mniej widocznym miejscu ustawimy coś w rodzaju trapu prowadzącego z wody na brzeg. W naturalnych stawach wywłaszczenie brzegu, lub ustawienie w jego pobliżu większego kamienia tuż przy powierzchni wody będzie sprzyjać naszym ogrodowym przyjaciołom. Zwłaszcza, jeżeli chcemy, żeby nas częściej odwiedzali.
5. Jeżeli chcemy żeby nasz zbiornik wodny zdobiły lilie wodne to pamiętajmy, że są to rośliny wybitnie światłolubne. Nie będą się prawidłowo rozwijały, a tym bardziej kwitły w miejscach zacienionych. Lilie wodne nie lubią być sadzone w ruchomej wodzie, czyli na przykład w strumieniu czy w pobliżu wodospadu lub fontanny. Rośliny te nie znoszą również opryskiwania wodą po liściach oraz kwiatach. W Polsce jest kilkadziesiąt odmian, które doskonale się sprawują w zbiornikach różnej wielkości. Należy jednak pamiętać, że w zależności od rośliny muszą one być sadzone na różnych głębokościach. Niektóre będą potrzebować zbiornika o głębokości 1,5 metra. Innym wystarczy 30 centymetrów.
6. Jeżeli w naszym zbiorniku chcemy hodować ryby to musimy pamiętać, że muszą one mieć odrobinę cienia. Dobrze jest, gdy część lustra wodnego przykryte jest koronami drzew lub roślinnością wodną. Dobierając ryby musimy też pamiętać, że część z nich może obgryzać części podwodne roślin, a nawet wyjadać całe rośliny. Ryby, aby przezimowały muszą żyć w zbiorniku o powierzchni powyżej 5m2 oraz głębokości większej niż 120 cm.
Tekst i fot. Agnieszka Hubeny – Żukowska